На працягу стагоддзяў ютуб называлі ютубам. Просты люд ўсё задавальняла: пераважная большасць вынікаў у гугле за гэты просты і ўстояны варыянт з народу:

Але багамерзкі «ютуб» не ўладкоўваў эліту. Эліта Рунэту выкарыстоўвае «Ютюб» або «ютьюб». Некалькі прыкладаў:

Так і існавалі і плебс і эліта ў стане халоднай вайны. Было адразу зразумела, хто чый: «ютуб» выкарыстоўваюць калгаснікі, а «арыстакратыя» піша і прамаўляе «правільна» — «ютьюб». Па-англійску. Крайні выпадак «Ютюбе».

Ну, а зараз пытаньне да «арыстакратыі». Здавалася б — усе даўно называюць ютуб «ютуб», і вынік у гугле — чысты «він».

Навошта вынаходзіць кола і ісці супраць плыні ў нейкім звычайным слове? Вось гэты лінгвістычны комплекс мне б і хацелася абмеркаваць.

Я даўно заўважыў гэтыя лінгвістычныя баталіі. Першыя прыходзяць на розум: «Майкрасофт» ці «Микрософт»; кананічнасці барацьба за Adobe: «Адоуб», «Адоб» або «Адоби»; класічныя «Самсун» і «Найк», замест вясковага «Самсунг» і «Найк». На самай справе лінгвістычны снабізм і бясконцы пошук нейкага міфічнага «ідэалу» — адна з малазразумелых чорт рускамоўнай культуры.

Давайце на імгненне пакінем бязмежныя прасторы і тэлепартыруемся ў Польшчу. Параўнаем падыход суседняй славянскай дзяржавы. І рускамоўныя і палякі перыядычна пакідаюць у каментарах «а чяхо так шмат инастранных слоў?», Але палякі сапраўды кансерватыўныя і на справе і на словах, таму іх слоўнікавы запас, асабліва ў кампутарнай сферы, адрозніваецца ад нашага.

Як гэта адбываецца ў нас: чутныя крыкі пра захаванне мовы, традыцый, а потым усе дружна супакойваюцца і пачынаюць выкарыстоўваць такія «спрадвечна» рускія словы як «файл» ці «футбол».

Што робяць палякі? Выкарыстоўваюць зусім невідавочныя для замежніка «plik» і «piłka nożna». Гэта значыць «плік» і, кхм, «ногомяч». Крута ж, так? Самабытна так!

А вось яшчэ два цікавых прыкладу. Існуе стандарт «Full HD» і бесдротавы інтэрнэт «Wi-Fi». Як мы іх называем? Вядома «фулл Эйч-Ды» і «Вай-Фай» — мы ж не калгаснікі нейкія! «Усе ведаюць правільнае і „відавочнае“ ангельскае вымаўленне». Гэта ж «обвіус». А хто не ведае, то таму растлумачаць, пасля некалькіх жартачак пра тое, наколькі ён вёска.

А што там у палякаў? Вы не паверыце! Гэтыя дзікуны кажуць: «фул хадэ» і «віфі»! Так так! Прама як напісана, так і чытаюць! Д-з-і-к-а-с-ц-ь! «Яны што, ангельскага не ведаюць? „Фул хадэ“ і „віфі“ — у мяне так бабка з дзедам кажуць!» Але добра, вернемся да тэмы, а то зараз ад шыкання і шыпення, якое ідзе з усходу, уся Польшча загалосіць.

Руская мова здаецца мовай кансерватыўнай, але толькі да сутыкнення з іншымі культурамі. Пасля, многія рэчы ў нас здаюцца нашмат прагрэсіўнымі і крутымі. Ну, навошта, да прыкладу, выдумляць нейкі «ногомяч» або «плик»? Можна ж імпартаваць замежнае слова, якое ўзбагаціць мову, дапаможа замежнікам у вывучэнні мовы, ды і нам пры вывучэнні замежнай. Тут я цалкам на баку рускай мовы — кансерватыўны на словах, а на справе як заўсёды.

А вось з вымаўленнем ангельскіх слоў я б усё-ткі падумаў двойчы. Так, гэта, вядома, крута, што мы ўсе прамаўляем «Вай-Фай», «фулл Эйч-Ды» і наогул даволі прасунутыя ў гэтай тэме (аказваецца). Але гэта ўсё выліваецца ў чарговую бяду: даводзіць усё да крайнасці і радыкалізаваць.

Калі хтосці на ютубе прамаўляе нейкую кампанію або прадукт не так, то ўсё! Яго адразу траляць ў каментарах. Вечны пошук «ісціны» — нельга супакоіцца і карыстацца «Ютубом» або іншым словам, трэба смерцю стаяць за «ютьюб» і ідэальнае вымаўленне, пажадана брытанскае.

Барацьба ідзе, быццам гэта назва краіны, якая абражае мільёны людзей. Я разумею, калі беларусы настойваюць пісаць «Беларусь» замест «Белоруссия». Але настойваць на «ютьюбе»… Навошта?

Хтосьці ідзе далей і настойліва выкарыстоўвае «гугль» замест «гугл». Так, такое таксама ёсць! І не абы дзе, а ў паважаным Бюро Гарбунова.

Адтуль жа распаўсюджваецца мода на поўную транскрыпцыю слоў у тэксце. То бок, не «IBM», а «Ай-Бі-Эм», не «HSBC», а «Эйч-Эс-Бі-Сі». Хоспадзі!

Навошта рабіць поўную транскрыпцыю? Ды таму што хтосці (гэта значыць калгаснікі або «народ») прачытае гэта ўсё як «ибиэм» і «хаэсбэцэ», і далей гэта зажыве сваім жыццём, як і «ютуб», «адоб», «Самсунг» і інш. Гэтага нельга дапусціць! Вельмі важна растлумачыць адразу, як правільна вымаўляецца слова па-ангельску. Інакш будзе «фул хадэ» і «вифи».

Пара нам ужо задумацца пра свае комплексы. Руская мова прасунута там, дзе гэта трэба, але ўзаемадзеянне з англамоўнымі словамі бывае праходзіць неадэкватна. Ды хай людзі чытаюць і пішуць «Мікрасофт», «Адоб», «Ютуб» — што ў гэтым жудаснага? «Найк» і «Самсунг» перамаглі снобские «Найкі» і «Самсун», і неба не звалілася.

Асабліва палохае, што «інтэрнэт-інтэлігенцыя» не гатовая адступаць. Яны настойваюць на абсалютна агідна гучным «ютьюбе» — вуці-пуці, сюсі-пусі. І гэта нягледзячы на тое, што сам інтэрнэт даўно вырашыў за ўсіх — самым папулярным з’яўляецца «ютуб» і кропка. Прынцыповасць — гэта правільна, але не ў такіх дробязях.

Так што, давайце ўсё ж спакайней ставіцца да простых людзей, нічога страшнага не будзе, калі б мы гаварылі крыху не па-ангельску, як гэта робяць у Польшчы. «Фул хадэ» і «віфі» у нас ужо не з’явяцца, але англічане дакладна перажывуць наш «ютуб» і іншыя «адаптацыі». Перажылі жа «лец мі спік фром май харт» таварыша Мутко.