Не тое каб польскі злоты на дадзены момант меў патрэбу ў унікальным сімвале, аднак праводзіць час ад часу графічныя эксперыменты зусім не перашкодзіць.

Для пачатку, давайце прывядзем невялікую даведку. Польскі злоты (па-польску: «złoty»), як няцяжка здагадацца, — валюта Польшчы. На дадзены момант у яго няма афіцыйнага сімвала, і яго ролю выконваюць першыя дзве літары — «zł». Прыклады выкарыстання: «0,99 zł», «15,35 zł», «215 zł», «375 000 zł».

Іншымі словамі, цяперашні сімвал — простае скарачэнне ад назвы, што, вядома, неверагодна зручна і карысна з фінансавага пункту гледжання. Разгледзім гэтыя дзьве перавагі падрабязней.

Скарачэнне «zł» з пазіцыі зручнасці мае наступныя станоўчыя бакі:

• лёгка запамінаецца, бо з’яўляецца вытворным ад поўнай назвы;
• лёгка прайграваецца, як уручную, так і онлайн;
• звыклы і зразумелы сімвал для ўсяго насельніцтва краіны;
• нестандартнасць на фоне іншых валют.

Першыя тры пункты, у агульным і цэлым зразумелыя, але апошні хацелася б дадаткова патлумачыць. Для пачатку, сама назва «злоты» унікальна для цяперашніх сусветных валют, у адрозненне ад, да прыкладу, кроны (Данія, Нарвегія, Чэхія, Швецыя), рубля (Беларусь, Прыднястроўе, Расія), а таксама разнастайнасці фунтаў, дынараў, лір і гэтак далей. Акрамя самой назвы, літары, якія выкарыстоўваюцца ў гэтым сімвале, даволі малаўжываную ў заходнееўрапейскіх мовах. У польскім «z» выкарыстоўваецца нашмат часцей, чым у іншых еўрапейскіх мовах, а літара «ł» акрамя польскага выкарыстоўваецца толькі ў парачцы іншых моў, значна меней распаўсюджаных.

Таму, у нас атрымліваецца сімпатычная камбінацыя «zł», якая выглядае прыемна і нестандартна для большасці носьбітаў еўрапейскіх моў, па-за залежнасці ад таго, радна ці ім лацінка ці кірыліца (для носьбітаў іншых моў любая лацінская або кірылічная літара ўжо ў навіну сама па сабе).

Што датычыцца другой перавагі — фінансавай, то тут усё відавочна. Распрацоўваць новы сімвал злотага вельмі затратны працэс. Большая частка выдаткаў пойдзе нават не на сам сімвал, а яго ўкараненне на дзяржаўным узроўні (у дакументазвароце, сайтах, законах, базах дадзеных і гэтак далей). І гэта ўсё ў святле таго, што ў нявызначанай будучыні Польшча павінна ўвайсці ў Еўразону і перайсці на выкарыстанне еўра.

Зрэшты, не варта забываць, што «zł» — усяго толькі скарачэнне на ўзроўні «dollar», «euro» або «pound» (долар, еўра і фунт адпаведна), а сам Еўразвяз знаходзіцца ў своеасаблівым экзістэнцыяльным крызісе, таму не буду сцвярджаць, што злоты ў сярэднетэрміновай перспектыве знікне як валюта.

Варта таксама мець на ўвазе, што краіны прымаюць рашэнне аб выбары сімвала сваёй нацыянальнай валюты па розных прычынах. Вось некаторыя з іх: ўзняцце прэстыжу і даверу да валюты, жаданне быць больш прыкметным на эканамічных і фінансавых рынках, жаданне вызначыцца ад падобных знакаў і валют, павелічэнне практычнасці і карысці ў штодзённым выкарыстанні валюты.

Не буду ўдавацца ў больш глыбокі аналіз прычын, па якіх краіны вырашаюць прыняць сімвал для сваёй валюты. Хочацца толькі дадаць цікавае назіранне, што краіны, якія зусім нядаўна ўсталявалі сімвалы для сваіх валют, не самыя развітыя ў эканамічным плане. На розум прыходзяць: Грузія, Расія, Турцыя і Украіна. У той жа час такія багатыя краіны, як Чэхія, Швейцарыя, а таксама краіны Скандынавіі і іншыя зусім не спяшаюцца ствараць сімвалы для сваіх валют. Збольшага з-за ўжо выказанага факту пра Еўразону, збольшага, магу выказаць здагадку, з-за высокага кошту дадзенай працэдуры і ў больш дэмакратычных краінах з больш празрыстымі палітычнымі працэсамі складаней прадаць дарагую забаву выбаршчыкам на падставе «нацыянальнай велічы». Але гэта толькі меркаванне.

Адкладзем цяпер тэорыю і пяройдзем да практыкі. Прымаючы пад увагу той факт, што складана прадказаць, што будзе з Еўразонай і самім злотым (можа, праз дзесяць гадоў мы ўсе пяройдзем на біткойн), дадзенае практыкаванне тычыцца ідэалізаванай сітуацыі: у нас ёсць злоты, якому трэба стварыць сімвал. Ўсё.

Патрабаванні да сімвала немудрагелістыя:

• пажадана візуальнае «сваяцтва» з цяперашнім сімвалам «zł»;
• новы сімвал павінен быць больш зручным у выкарыстанні, як на пісьме, так і онлайн;
• павінен лёгка прайгравацца, як уручную, так і онлайн;
• павінен лёгка запамінацца;
• ня быць зблытаны з іншымі валютамі, сімваламі і літарамі.

Перш чым перайсці да маёй прапановы, падзялюся тым, што знайшоў у сетцы:

Шмат розных варыянтаў, ёсць і цікавыя, але абсалютная большасць не адпавядае маім пералічаным пунктам (паспрабуйце ўручную прайграць некаторыя або нават проста запомніць).

Той варыянт, ад якога я адштурхоўваўся, прадстаўлены ў дадзенай падборцы трыма экземплярамі. Наогул, мне ён здаўся самым відавочным, простым і элегантным. Вось, да прыкладу, логіка стварэння:

Гэта будаўнічы банэр у Варшаве пару гадоў таму. Выдзеленая частка так і просіцца быць зрушанай разам з літарай «L» на «Z». Давайце правядзем наглядную трансфармацыю:


Як бачыце, гэта вельмі натуральны знак у плане яго утварэння: накладанне адзін на аднаго дзвюх літар. Можна было б на ім спыніцца, аднак, нешта не так — занадта ўжо масіўны вертыкальны ашэстак, што стварае візуальную напружанасць і загружанасць ў цэнтры літары.

Было б дарэчы параўнаць гэты сімвал з сімвалам даляра ($), так як абодва напісання графічна роднасныя, але ў амерыканскай валюты няма дадатковага спрэчнага моманту, які ёсць у дадзеным польскім варыянце:

З аднаго боку, каталіцкая царква будзе рада верхняму крыжу, але і засмуціцца ніжняму (калі не памыляюся, то гэта сімвал сатанізму). Але не варта хаваць сімвал. Калі мы працягнем нашу трансфармацыю, то атрымаем…

Ясны і зразумелы сімвал без якога-небудзь рэлігійнага намёку.

Што тычыцца ліста, то на паперы я выкарыстаў бы «z» перакрэсленае, так як ніякіх рэлігійных асацыяцый не з’яўляецца, пры напісанні ад рукі. Само сабой, можна выкарыстоўваць і «палегчаную» версію (з перарывістай лініяй), складанасці ў прайграванні таксама няма.

Дадатковым плюсам будзе тое, што новы сімвал пішацца ад рукі на чвэрць або нават траціну часу хутчэй (у залежнасці ад індывідуальнай хуткасці пісьменніка), чым скарачэнне «zł».

Некалькі рэкламных банэраў з прапанаваным сімвалам:

Варта адзначыць, што сімвал дастаткова гнуткі для графічнай рэпрэзентацыі, як, уласна і долар ЗША і цэнт. Ацэніце графічную варыятыўнасць:

Як бачым, у абодвух сімвалах выкарыстоўваюць розныя стылізацыі: адна ці дзве лініі ў даляра, а таксама частковае або поўнае накладанне вертыкальнай лініі на асноўнай сімвал. Так што ў прапанаванага сімвала польскага злотага ёсць яшчэ адна перавага — у дызайнераў і распрацоўшчыкаў шрыфтоў будуць вольныя рукі ў плане выбару любога падыходнага, на іх думку, дызайну. Некалькі прыкладаў розных формаў:

Зрэшты, без ўказання мінусаў дадзенага сімвала нам не абысціся. Вось тыя, якія мне прыйшлі ў галаву, акрамя эканамічнай мэтазгоднасці пераходу на новы сімвал:

• варыятыўнасць напісання на пісьме (поўная вертыкальная лінія) і онлайн (перарывістая) можа першы час блытаць людзей без звычкі;
• калі выкарыстоўваць поўную вертыкальную лінію, а не абрэзаную, усё роўна ёсць шанец стварыць асацыяцыю з крыжамі;
• ёсць шанец зблытаць іншымі літарамі польскага алфавіту: «ź» і «ż».

Зрэшты, не вазьмуся сцвярджаць, што дадзеныя мінусы занадта значныя, а другі і трэці пункт цалкам залежаць ад таленту дызайнера або шрыфтавіка, які стварае плакат або шрыфт.

Падвядзем вынік. Нягледзячы на эканамічную немэтазгоднасць, прапанаваны сімвал злотага акуратна ўпісваецца ў графічнае асяроддзе і адказвае ўсім ўскладзеным на яго патрабаванням — карысць, запамінаемасць, прастата.

Нішто не замінае выкарыстоўваць яго хоць цяпер, любы дызайнер можа яго ўзнавіць з падручных сродкаў. Для параўнання, сімвал расійскага рубля, перш чым быў афіцыйна зацверджаны, прайшоў дзіўны шлях з «нізу» на «верх» дзякуючы яго адносна шырокага выкарыстання бізнесам, дызайнерамі і людзьмі. Калі знойдуцца смельчакі, якія пачнуць выкарыстоўваць прапанаваны сімвал — дасылайце, калі ласка, свае працы нам, з задавальненнем будзем імі дапаўняць дадзены матэрыял.

Яшчэ раз віншуем усіх з мінулымі святамі і… Жадаем мільёна злотых!