Паводле розных звестак, штогод у свеце канчаюць жыццё самагубствам ад васьмісот тысяч да аднаго мільёна чалавек або прыкладна адзін чалавек кожныя сорак секунд. Такую колькасць можна супаставіць з вельмі вялікім горадам, нават па мерках сучаснага свету, калі насельніцтва планеты пераваліла за сем мільярдаў і працягвае павялічвацца.

Вядома, хтосці можа сказаць, што для такіх велізарных маштабаў гэтая лічба цалкам падыходная, але паспрабуйце сабе ўявіць цэлы горад-мільянер, які неўзабаве за вельмі кароткі час знікае з твару Зямлі назаўсёды.

Напэўна, вы бывалі ў падобных вялікіх гарадах, і добра ўяўляеце, наколькі шмат падзей там адбываецца, колькі будынкаў і шматпавярховых дамоў была пабудавана дзеля ўсіх гэтых людзей, колькі рэчаў і дэталяў набыта, колькі эканамічных, палітычных, сацыяльных сувязяў паміж жыхарамі гэтага горада. Тады вы выдатна разумееце, што нават праз дваццаць гадоў жыцця ў такім горадзе, вы не дзівіцеся, сустрэўшы чалавека ці нават групу людзей, якіх вы ўвогуле ніколі раней не бачылі. І не здзіўляйцеся, калі гэты чалавек ці людзі жывуць тут ужо даўно, як і вы.

Горад-мільянер заўсёды мае шэраг прадпрыемстваў, заводаў, універсітэтаў, школ, дзіцячых садкоў. Такі горад ўплывае на эканоміку, клімат, культуру, развіццё і, увогуле, на жыццё краіны, самым непасрэдным чынам. Часта з’яўляецца сталіцай або адным з найбуйнейшых гарадоў. Зрэшты, у большасці краін наогул недастаткова насельніцтва для з’яўлення такога сапраўды вялізнага горада.

Па розных звестках прычын суіцыду бывае шмат: няўдачы ў жыцці, грашовыя страты, змена звыклага тэмпу жыцця і гэтак далей. Думаю, кожны чалавек можа дадаць яшчэ прыкладаў, але толькі пошук прычын сітуацыі ў свеце не выправіць. І, мяркуючы па ўсім, далей гэтага і не заходзіць.

Многія разумеюць, што дэпрэсія якая зацягнулася можа прывесці да суіцыду, але кожны раз ніхто не звяртае на гэта ўвагі. Людзі саромеюцца ці не хочуць звяртацца да спецыялістаў, а самі вырашыць праблему не могуць або папросту не ўмеюць. Часта таксама прычынай суіцыду становяцца няўпэўненасці ў сабе, немагчымасць захаваць сваю сям’ю або дом. Вядома, існуе цынічнае меркаванне, што суіцыд гэта ўсяго толькі форма натуральнага адбору, але жыццёвыя сітуацыі бываюць розныя, і ніхто не ведае, які ціск можа вытрымаць псіхіка чалавека.


Як правіла, некаторыя краіны хавалі статыстыку самагубстваў. Так адбывалася ў ГДР і Савецкім Саюзе. Колькасць самагубстваў, безумоўна, паказвае ўзровень сацыяльнага дабрабыту ў краіне. І калі такі высокі паказчык у краінах з таталітарным рэжымам зразумелы, то ў сучасным свеце, калі такія словы, як «свабода» і «дэмакратыя» для сусветнай супольнасці сталі нейкім агульначалавечым здабыткам і спадчынай, то крытычна высокі ўзровень самагубстваў малазразумелы у развітых краінах, але толькі на першы погляд.


У цяперашні час здавалася б па-дурному хаваць нейкія лічбы ад насельніцтва. Але, тым не менш, шмат што можна і не хаваць. Досыць правільна расставіць акцэнты і людзі перастаюць звяртаць увагу на свае ўласныя праблемы, адцягваючыся на (здавалася б, выпадковыя) староннія раздражняльнікі.

Так, часта, многія рэчы здаюцца дзіўнымі ці нават новымі, а на справе такі феномен ўсяго толькі вынік наўмысна няправільна выстаўленых прыярытэтаў у СМІ. А такія, няправільна выстаўленыя прыярытэты, замоўчвання, і ёсць хаванне інфармацыі. Калі вы вырашылі не згадваць, аб якой-небудзь важнай для людзей інфармацыі, але вырашылі згадваць пастаянна аб няважнай — гэта і ёсць хлусня. Напэўна, для многіх сказанае ня ёсць адкрыццё, але, звяртаючы ўвагу на гэтае пытанне, я яшчэ раз прапаную падумаць пра гэта.


Такім чынам, мяркую, неабходнасць абмеркавання гэтай праблемы, а таксама яе маштабы, атрымалася паказаць. Таму, неабходна вырашаць гэтае пытанне на дзяржаўным узроўні рашуча, але акуратна. Галоўным чынам таму, што ў XXI стагоддзі, менавіта дзяржава адказная за жыццё людзей, якія жывуць у той ці іншай краіне. Так, існуючыя краіны вызначаны ў сваіх межах і, не гледзячы на ​​розныя ўплывы, з’яўляюцца больш-менш цэласнымі структурамі. Такім чынам, збор статыстыкі па самазабойствах вядзецца ў кожнай дзяржаве асобна. Ня дзіўным падасца той факт, што ў розных краінах, мы назіраем зусім розныя лічбы.

by6-use-dobra_02

Карты колькасці самагубстваў у Еўропе на кожныя сто тысяч чалавек за адзін год, рознай ступені паглыбленнасці

Гледзячы на ​​гэтыя карты можна зрабіць розныя высновы. У прыватнасці, найбольш відавочны — найбольшая колькасць самагубстваў здзяйсняецца ва ўсходняй ці паўночна-ўсходняй Еўропе. Такім чынам, відаць, што праблема існуе, асабліва для такіх Еўрапейскіх дзяржаў як: Беларусь, Венгрыя, Латвія, Літва, Малдова, Расія і Украіна.

Варта згадаць, што згодна з даследаваннямі «Сусветнай арганiзацыi аховы здароўя» (СААЗ), прынята групаваць краіны па колькасці самагубстваў у год на сто тысяч чалавек па ўзроўнях:

  • нізкі — да 10
  • сярэдні — ад 10 да 20
  • высокі — 20 і вышэй

Пры такой класіфікацыі карта будзе выглядаць так:

by6-use-dobra_03

Карта самагубстваў у Еўропе, згодна з дзяленнем СААЗ

Заўсёды, найбольш цікавыя самыя радыкальныя варыянты развіцця падзей. Так і ў выпадку з колькасцю самагубстваў. У Еўропе можна вылучыць дзве адметных дзяржавы — Грэцыя і Літва. У Грэцыі справы ідуць больш станоўча за ўсё па гэтым пытанні, што даволі дзіўна, улічваючы эканамічныя падзеі ў краіне. У краіне здзяйсняецца каля 2,7 самагубства за год на сто тысяч чалавек. Гэты паказчык самы нізкі ў Еўропе. Літва ж мае ад 28,6 да 31,6 — гэты паказчык самы вялікі ў Еўропе і другі ў свеце (пасля Гаяны). Усё гэта сведчыць аб тым, што прычыны суіцыду выявіць значна складаней, чым гэта здаецца на першы погляд.

Верагодна, павышаны ўзровень самагубстваў на ўсходзе, можна растлумачыць не так даўно зніклым таталітарным рэжымам. Савецкі час паўплываў на стаўленне і менталітэт грамадзян, аднак, можна вылучыць не толькі гістарычныя прычыны, але і ўплыў іншых фактараў, такіх як: клімат, менталітэт, дабрабыт і развітасць краіны, культурныя і нацыянальныя асаблівасці. Тым не менш, не гледзячы на ​​любыя з гэтых фактараў, праблемай займацца неабходна. Думаць, што рабіць, і казаць пра яе, таксама.

З часоў распаду Савецкага Саюза прайшло больш за дваццаць гадоў, а сітуацыя мяняецца слаба. Гэта значыць, што неабходнай працы альбо не праводзіцца наогул, альбо праблеме не надаецца дастатковай увагі. А вырашаць яе трэба. Калі праблема не вырашаецца на дзяржаўным узроўні, яе прыйдзецца вырашаць самастойна. У любым выпадку, праблема самагубстваў перш за ўсё праблема індывідуальная, таму кожнаму чалавеку асабіста, неабходна звяртаць увагу на настрой ці нават выказванні сваіх родных і блізкіх і ставіцца да навакольнага свету больш адказна і ўважліва.

Хочацца адзначыць, што тэлефоны даверу працуюць ва ўсіх вышэйпералічаных краінах, і, калі навакольныя людзі дастатковай увагі вам не надаюць, не варта баяцца шукаць дапамогу звонку. Трэба разумець, што ніякія праблемы не могуць каштаваць жыцця чалавека, а любы дрэнны настрой які зацягнуўся можа апынуцца сімптомам дэпрэсіі.

Спадзяемся, што гэты артыкул проста нагадае людзям пра іх блізкіх, і, што кожны, хто прачытаў гэта, пацікавіцца ў навакольных яго людзях: ці ўсё нармальна? А надалей будзе больш уважлівы і да сябе і да свайго асяродку.